رای داوری در مرکز داوری اتاق بازرگانی پاریس فرانسه/icc
اجرای حکم خارجی
اینجانب خلیل آسایش با آشنایی و اطلاع از مقررات حقوقی بین المللی و سالها تجربه انجام امور وکالت در زمینه داوری بین المللی (DIFC.ICC) در مرکز داوری بین المللی فرانسه ( پاریس ) و اتاق بازرگانی بین المللی برلین ( ICC ) و همچنین و اجرای آرا خارجی در دادگاه های داخلی و خارجی از جمله ( آلمان، فرانسه، ترکیه، امارات متحده عربی و عمان…) آماده ارائه خدمات حقوقی می باشم.
یکی از کارهای منحصر به فرد دیوان داوری عبارت است از بازبینی و بررسی پیش نویس رأی داوری قبل از صدور و امضای داور یا داوران. برخلاف قواعد داوری در سایر سازمان های داوری، طبق قواعد داوری ICC مرجع داوری مکلف است پیش نویس هرگونه رأی (اعم از رأی جزئی، رأی موقت یا رأی نهایی) را جهت بررسی و تأیید دیوان داوری، به آن دیوان تسلیم نماید.[47] صرفاً پس از تایید پیش نویس رأی است که مرجع داوری میتواند آن را امضاء و به دبیرخانه بفرستد تا به اصحاب دعوی ابلاغ شود.
بازبینی و بررسی پیش نویس رأی موجب ارتقاء کیفیت رأی و نیز امکان اجرای آن می گردد. در مورد ارزش و اهمیت بررسی رأی توسط دیوان داوری ICC نباید مبالغه کرد، اما نگارنده تابحال ندیده که رأی صادره از بازبینی دیوان منتفع نشده باشد بلکه شاهد بوده که این فرایند از جهات گوناگون سودمند بوده، بویژه از لحاظ اصلاح اغلاط نگارشی رأی، اصلاح اشتباه در محاسبات و نیز اشتباه در استدلال حقوقی یا حتی در امور شکلی و دادرسی که گاه چنان جدی و مهم بوده که اگر اصلاح نمی شده، اجرای رأی را تحت تاثیر قرار می داده است. هدف از فرایند بازبینی و بررسی پیش نویس رأی، در واقع پرداختن به همین نکات و رفع آنها است.
گرچه بازبینی و بررسی پیش نویس رأی برای رفع اشکالات ماهوی و شکلی، هر دو، طراحی و وضع شده، معذلک باید بخاطر داشت که اختیار دیوان داوری برای تغییر رأی بسیار محدود است. زیرا گرچه دیوان میتواند از مرجع داوری بخواهد که پیش نویس رأی را از لحاظ شکلی اصلاح کند، مانند رعایت الزامات و مقررات محل داوری، اما نمی تواند مرجع داوری را ملزم کند که در ماهیت رأی تغییر دهد.[48] همانطور که اشاره شد، حق تصمیم گیری درباره امور ماهوی پرونده منحصراً در اختیار داور یا داوران مربوط است و روند بازبینی پیش رأی چیزی را از این حیث عوض نمی کند. در نتیجه اگر دیوان داوری احیاناً با بعضی جنبه های ماهوی که در پیش نویس رأی آمده مخالف باشد، صرفاً میتواند توجه مرجع داوری را به آن نکات جلب کند، بدون اینکه حق مداخله در تصمیم داور یا در رأی داشته باشد، همین و بس. مرجع داوری هم آزاد است که نظرات و پیشنهادات دیوان داوری درباره امور ماهوی را ملحوظ دارد یا نادیده بگیرد، و اگر ترتیب اثر نداد، دیوان داوری نمی تواند به این لحاظ از تایید رأی خودداری کند.
فرایند بررسی و بازبینی پیش نویس رأی، یک مرحله وقت گیر و کاربَر است، هم برای دبیرخانه و هم برای دیوان داوری. پس از اینکه مرجع داوری پیش نویس رأی را آماده کرد، آن را به دبیرخانه تسلیم می کند و در دبیرخانه کارشناس حقوقی در گروه حقوقی مسئول پرونده آن را می خواند و در صورتیکه به نکاتی برخورد کند، رویه متعارف آن است که ابتدا با داور یا داوران پرونده تماس می گیرد و اصلاحات پیشنهادی خود و نکاتی را که به نظرش رسیده با ایشان در میان می گذارد و تبادل نظر می کند و سپس پیش نویس رأی را به دبیر کل دیوان تسلیم می نماید. معاون دبیرکل یا مشاور دبیرکل نیز رأی را می خوانند و در تهیه گزارش پرونده برای دیوان داوری به گروه حقوقی مسئول پرونده، یاری می رساند. آنگاه پیش نویس رأی همراه با نظرات دبیرخانه درباره بهتر شدن آن، جهت بررسی و بازبینی به دیوان ارائه می گردد.
چنانکه قبلاً گفتیم، پیش نویس رأی به یکی از کمیته های دیوان که بطور هفتگی تشکیل می شود، ارجاع می گردد و نسخه ای از آن به هر سه عضو کمیته داده میشود. اما بعضی از آراء به جلسات ماهانه دیوان تسلیم میشود، مانند آراء صادره در پرونده های مهم که مبلغ دعوی هنگفت باشد و بویژه پرونده هایی که متضمن مسایل حقوقی پیچیده و تازه باشد، یا دستگاههای دولتی در آنها طرف دعوی باشند، یا پرونده هایی که رأی با اکثریت آراء صادر شده و یکی از داوران نظریه مخالف داده باشد.[49] در مواردی که بررسی پیش نویس رأی به جلسه ماهانه دیوان ارجاع شود، نسخه ای از پیش نویس رأی، به کلیه اعضای حاضر در جلسه تسلیم می شود. افزون بر این، یکی از اعضای جلسه که به عنوان مخبر (گزارشگر) عمل می کند پرونده را مطالعه و گزارشی از مفاد پیش نویس رأی تهیه می نماید. به این ترتیب، در جریان بررسی پیش نویس رأی، متن آن را قریب 30 نفر متخصص داوری از سراسر دنیا مطالعه و بررسی می کنند.
از آنجا که فقط نظام داوری ICC است که رکنی به نام «دیوان داوری» دارد، فقط داوری ICC است که میتواند چنین خدمات با ارزش و مفیدی ارائه کند. در واقع، اگر قرار بود در ازای وقت و کاری که اعضای دیوان داوری در زمینه بررسی آراء داوری انجام می دهند، پرداختی انجام شود (صرفنظر از سایر کارهایی که دیوان در جریان تصمیم گیری انجام می دهند) هزینه های طرفین به طور سرسام آوری افزایش می یافت. اما چون به اعضای دیوان در قبال این قبیل خدمات پولی پرداخت نمی شود، هزینه ای هم به طرفین تحمیل نمی شود، و در واقع خود اعضای دیوان متحمل آن می شوند.
در جریان بررسی و بازبینی پیش نویس رأی، دیوان داوری ممکن است یکی از این سه تصمیم را اتخاذ کند. اول، دیوان ممکن است پیش نویس را بهمان صورت که ارائه شده، تأیید نماید. دوم، ممکن است آن را تأیید نماید لکن از مرجع داوری ذیربط بخواهد که قبل از امضای رأی، پاره ای تغییرات را در پیش نویس اعمال و سپس نسخه امضا شده را برای دبیرخانه بفرستد. سوم، ممکن است دیوان از مرجع داوری بخواهد که پیش نویس را اصلاح کند و نسخه اصلاح شده را مجدداً جهت بررسی و بازبینی به دیوان داوری ارائه نماید
اینکه دیوان داوری چه تصمیمی اتخاذ می کند، تا حدود زیادی به شرائط و وضعیت پیش نویس رأی بستگی دارد. مثلاً اگر پیش نویس رأی، مستحکم و خالی از ایراد و اشکال باشد و صرفاً دارای اشتباه محاسبه باشد، دیوان آن را تایید می کند و مقرر می نماید که مرجع داوری اشتباهات در محاسبه را اصلاح نماید.
لکن در صورتیکه پیش نویس رأی متضمن ایرادات ماهوی اساسی باشد، دیوان داوری احیاناً نکاتی را برای بررسی و جلب توجه مرجع داوری مطرح و تذکر می دهد و از او می خواهد که پیش نویس اصلاح شده را جهت بررسی مجدد دیوان ارسال کند. بهرحال، نظرات و پیشنهادات دیوان در مورد پیش نویس رأی فقط به اطلاع داور یا داوران می رسد و برای طرفین دعوی ارسال نمی شود.
گرچه جریان بازبینی و بررسی پیش نویس رأی با دقت و موشکافی همراه است، لکن معمولاً 2 هفته از تاریخی که دبیرخانه پیش نویس را دریافت می کند، طول می کشد. البته، بسته به اینکه پیش نویس محتاج ترجمه باشد، و بسته به اینکه به کمیته هفتگی دیوان ارجاع شود یا به جلسه ماهانه، و نیز بسته به کیفیت و شرائط خود پیش نویس و آمادگی مرجع داوری برای انجام اصلاحات پیشنهادی، طبعاً مدت زمان لازم برای بررسی آن فرق می کند.[50] درصورتیکه اصحاب دعوی بخواهند در مورد وضعیت رأی و مرحله رسیدگی اطلاعاتی کسب کنند، میتوانند مستقیماً با داور یا داوران خود تماس بگیرند.
پس از اینکه دیوان داوری پیش نویس رأی را تأیید کرد و مرجع داوری هم اصلاحات لازم را در آن انجام داد، تازه داور یا داوران میتوانند آن را امضا کند و جهت ابلاغ به طرفین به دبیرخانه ارسال کند. ابلاغ رأی معمولاً با پست سریع (کوریر) انجام میشود.
خلیل آسایش وکیل ایرانی در امارات
وکیل اجرای حکم دادگاه امارات در ایران