اجرای احکام صادره از دادگاه‌های خارجی در دادگاه‌های ایران موضوعی پیچیده و حساس است که نیازمند شناخت دقیق قوانین و مقررات مرتبط می‌باشد. این فرایند، با توجه به شرایط و مدارک مورد نیاز، می‌تواند برای متقاضیان چالش‌برانگیز باشد. در این نوشتار به بررسی شرایط و مدارک لازم برای اجرای احکام خارجی در ایران پرداخته و نکات کلیدی مرتبط با این فرایند را مرور می‌کنیم.
فرآیند اجرای حکم خارجی و بیگانه در دادگاه‌های ایران
حکمی که در خارج از کشور صادر شود می‌تواند در ایران مطابق مقررات اجرا گردد. حكم قطعی و لازم الاجرای صادره از دادگاه خارجی اعتبار امر مختومه را دارد و این اعتبار به هیچ وجه از حكم خارجی سلب نشده و حق رسیدگی ماهوی به محكمه ایرانی تجویز نشده است. قطعی و لازم الاجرا بودن حكم خارجی را طبق قانون كشور صادركننده حكم باید تشخیص داد. احکام صادره از دادگاه‌های خارجی در صورت احراز شرایط ذیل در ایران قابل اجرا می باشند.
شرایط اجرای احکام خارجی در ایران
1_ در صورتی كه حكم خارجی با قوانین مربوط به نظم عمومی و اخلاق حسنه ایران مغایرت نداشته باشد.
2_ حكم خارجی با مقررات عهود بین الملل كه ایران عضو آن است و قوانین خاص کشور ایران مغایر نباشد.
3_ حكم اعتبار خود را از دست داده باشد.
4_ حكم دادگاه خارجی با احکام صادره از دادگاه‌های ایران مغایرت نداشته باشد.
5_ رسیدگی به موضوع دعوی مطابق قوانین ایران اختصاص به دادگاه‌های ایران نداشته باشد.
6_ حكم راجع به اموال غیرمنقول واقع در ایران و حقوق متعلق به آن باشد.
مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای اجرای حکم دادگاه خارجی
1_ تصویر مصدق حکم دادگاه خارجی (اختیاری)
این مدرک شامل نسخه رسمی و تایید شده از حکم صادره از دادگاه خارجی است که باید به صورت تصویری ارائه شود.
2_ ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی (اختیاری)
ترجمه رسمی و تایید شده از حکم دادگاه خارجی که به زبان فارسی ترجمه شده است تا در دادگاه ایران قابل استفاده باشد.
3_ تصویر مصدق گواهی نماینده سیاسی یا كنسولی ایران در كشور صادركننده حكم یا نماینده رسمی و كنسولی كشور صادركننده حكم در ایران دایر به صدور دستور اجرا از مقامات صلاحیت دار (اختیاری)
این گواهی تایید می‌کند که حکم صادره از دادگاه خارجی توسط مقامات صلاحیت‌دار آن کشور معتبر شناخته شده است.
4_ ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی (اختیاری)
ترجمه رسمی و تایید شده از گواهی نماینده سیاسی یا کنسولی که به زبان فارسی ترجمه شده است.
5_ تصویر مصدق گواهی امضای نماینده سیاسی كشور خارجی صادركننده حكم مقیم ایران از طرف وزارت امور خارجه(اختیاری)
این گواهی امضای نماینده سیاسی کشور خارجی صادرکننده حکم که در ایران مقیم است را تایید می‌کند.
6_ به همراه داشتن كارت ملي جهت احراز هويت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزينه ي دادرسي الزامي است.
کارت ملی برای احراز هویت شخص متقاضی و کارت عابر بانک برای پرداخت هزینه‌های دادرسی مورد نیاز است.
| مدارک و منضمات | اختیاری/الزامی |
|---|---|
| تصویر مصدق حکم دادگاه خارجی | اختیاری |
| ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی | اختیاری |
| تصویر مصدق گواهی نماینده سیاسی یا كنسولی ایران در كشور صادركننده حكم یا نماینده رسمی و كنسولی كشور صادركننده حكم در ایران دایر به صدور دستور اجرا از مقامات صلاحیت‌دار | اختیاری |
| ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی | اختیاری |
| تصویر مصدق گواهی امضای نماینده سیاسی كشور خارجی صادركننده حكم مقیم ایران از طرف وزارت امور خارجه | اختیاری |
| به همراه داشتن كارت ملی جهت احراز هویت و كارت عابر بانك جهت پرداخت هزینه دادرسی | الزامی |
در صورت عدم وجود مدارك اختياري فوق مي توانيد يكي از موارد ذيل را ارائه نماييد.
1_ استماع شهادت شهود و مطلعين.
2_ جلب نظر کارشناس.
3_ درخواست استعلام.
4_ شماره پرونده استنادي.
5_ اتیا سوگند.
6_ ساير دلايل و مستندات.
ارائه خدمات حقوقی
اینجانب خلیل آسایش با آشنایی و اطلاع از مقررات حقوقی بین المللی و انجام امور وکالت در زمینه داوری بین المللی (ICC) و اجرای آرا خارجی در دادگاه‌های داخلی و کشورهای خارجی از جمله (آلمان، فرانسه، ترکیه، امارات متحده عربی عمان و…..) آماده ارائه خدمات حقوقی می‌باشم.
جمع بندی
به‌طور کلی، اجرای احکام خارجی در ایران مستلزم رعایت مقررات خاصی است که عدم مغایرت با نظم عمومی و اخلاق حسنه، عدم مغایرت با قوانین بین‌المللی و قوانین خاص ایران، و دیگر شرایط ضروری را شامل می‌شود. تهیه و ارائه مدارک مناسب نیز نقش مهمی در موفقیت این فرایند دارد. در نهایت، آشنایی با این مقررات و مشاوره با وکلای متخصص می‌تواند مسیر را برای اجرای موفقیت‌آمیز احکام خارجی هموار کند.
سوالات متداول
- آیا حکم صادره از دادگاه خارجی در ایران قابل اجرا است؟
بله، حکم صادره از دادگاه خارجی در ایران قابل اجرا است، به شرطی که با قوانین مربوط به نظم عمومی و اخلاق حسنه ایران، عهود بین‌المللی که ایران عضو آن است، و قوانین خاص کشور ایران مغایرت نداشته باشد.
- چه مدارکی برای طرح دعوای اجرای حکم دادگاه خارجی در ایران نیاز است؟
مدارک مورد نیاز شامل تصویر مصدق حکم دادگاه خارجی، ترجمه رسمی گواهی شده آن به زبان فارسی، و گواهی نماینده سیاسی یا كنسولی ایران در کشور صادرکننده حکم یا نماینده رسمی و كنسولی کشور صادرکننده حکم در ایران است. همچنین به همراه داشتن كارت ملی و كارت عابر بانک برای پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
- در صورت نبود مدارک اختیاری، چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
در صورت نبود مدارک اختیاری، می‌توان از روش‌هایی مانند استماع شهادت شهود و مطلعین، جلب نظر کارشناس، درخواست استعلام، ارائه شماره پرونده استنادی، اتیا سوگند، و سایر دلایل و مستندات استفاده کرد.