تنظیم قرارداد تجاری بین المللی

لازم به توضیح است که تفاوت در زبان، فرهنگ و سیستم های حقوقی می تواند بر موفقیت یک رابطه تجاری بین المللی تأثیر بسزایی داشته باشد. زمانی که قصد انجام تجارت و معامله یا خرید کالایی با یک شرکت یا شخص مستقر در کشور دیگر دارید، داشتن یک قرارداد مکتوب و تنظیم قرارداد تجاری بین المللی که موضوعات منحصر به فرد تجارت بین المللی را پوشش می دهد ضروری است. خلیل آسایش وکیل بین المللی با سالها تجربه انجام امور وکالت و مشاوره حقوقی در امور بین المللی می‌توانند به شرکت‌های داخلی و خارجی ایرانی کمک کند در بازار جهانی و داخلی با مطمئن روش قرارداد خود را تنظیم نمایند.

موضوعات مهم در تنظیم قرارداد تجاری بین المللی

لذا مطابق بند های ذیل صورتی کلی به چک لیستی از موضوعاتی است که باید در قراردادهای تجاری بین المللی مورد توجه قرار بگیرد اشاره شده است:

بررسی وکیل بین المللی از نمودار سازمانی و ساختار تجاری شرکت

قبل از انعقاد قرارداد با یک شرکت خارجی، بایستی وکیل بین المللی نسبت به شرکت بررسی کند تا تأیید شود که شرکت برای انجام تجارت در کشور خود ثبت شده است و از وضعیت خوبی در کشور ثبت شده ازجمله در مراجع قضایی مربوطه برخوردار است. به دست آوردن یک نمودار سازمانی از ساختار تجاری آن شرکت (به عنوان مثال، مادر، شرکت های تابعه، شرکت های وابسته و غیره) زمینه های بالقوه نگرانی یا زمینه های همکاری آینده را آشکار می کند. فرد و یا نماینده ای که از طرف شرکت خارجی برای امضای قرارداد تعیین می شود باید دارای اختیارات قانونی باشد و قرارداد با رعایت تشریفات مربوطه بایستی تنظیم گردد.

سوء تفاهم در قرارداد

ابهام و مشکلات قراردادی زمانی ایجاد می شود که یکی از طرفین قرارداد معتقد است که طرف دیگر مسئول انجام برخی اقدامات یا متحمل شدن هزینه های خاص است. بر این اساس، وظایف هر یک از طرفین باید در قرارداد تا حد امکان مشخص شود. به عنوان مثال، در فروش بین المللی کالا با جنبه حمل و نقل خاص، بایستی قانون حاکم بر قرارداد تعیین گردد تا وظایف، خطرات و هزینه های مربوط به حمل و نقل کالا از یک کشور به کشور دیگر بدون ابهام تعیین شود. از آنجایی که ممکن است مجوزها یا تأییدیه‌های دولتی برای واردات یا صادرات برخی کالاها (مانند تجهیزات حساس، نرم‌افزار و فناوری و پتروشیمی و نفتی و صنایع مربوط هواپیما) یا ارائه کالاها یا خدمات در برخی کشورها ضروری باشد، یک وکیل بین المللی در زمان تنظیم قرارداد خرید و فروش بین المللی بایستی مشخص کند که کدام طرف مسئول اخذ چنین مجوزها یا تأییدیه‌هایی است.

محدوده جغرافیایی

اگر توانایی یکی از طرفین برای شرکت در تجارت تحت قرارداد، به یک منطقه جغرافیایی خاص محدود شود، در این صورت چنین محدودیت های جغرافیایی باید در قرارداد مشخص شود. قوانین برخی از حوزه های قضایی خارجی ممکن است اعمال محدودیت های جغرافیایی را  ممنوع کند.

زبان

هنگام تنظیم قرارداد تجاری با یک شرکت خارجی، طرفین نباید تصور کنند که قرارداد به زبان انگلیسی یا تمام مکاتبات تحت قرارداد به زبان انگلیسی خواهد بود هرچند که خلیل آسایش وکیل ایرانی در دبی، زبان انگلیسی را پیشنهاد می نماید. اگر طرفین توافق کنند که قرارداد به زبان انگلیسی تنظیم شود، در این قرارداد همچنین باید به وضوح بیان شود که در صورتی که منعکس کننده مقاصد طرفین باشد، تمام ارتباطات تحت قرارداد به زبان انگلیسی خواهد بود. اگر طرفین از یک قرارداد دو زبانه استفاده کنند (یعنی قراردادی که به زبان انگلیسی نوشته شده و به زبان دیگری که اغلب در قالب دو ستونی است)، در این صورت در قرارداد باید قید شود که زبان انگلیسی زبان کنترل کننده قرارداد است و همه اعلامیه ها و ارتباطات تحت قرارداد باید به زبان انگلیسی باشد.

ارتباط  طرفین قرارداد تجاری بین المللی

مشخص بودن ارتباط  طرفین قرارداد تجاری بین المللی برای اجرای موفقیت آمیز یک قرارداد تجاری بین المللی ضروری است. قرارداد باید حاوی یک اخطار باشد که میزان اخطار داده شده، نقاط تماس در هر سازمان (مانند نام، عنوان، آدرس، شماره تلفن، شماره فاکس، آدرس ایمیل و غیره)، و روش اطلاع رسانی را (به عنوان مثال، ایمیل، خدمات پستی، و غیره) مشخص کند و زبان(هایی) که ممکن است اخطار به آنها داده شود (یعنی اینکه آیا اخطار باید به زبان انگلیسی باشد یا اینکه آیا ممکن است اخطار به زبان دیگری داده شود(

واحد پول

هنگام انجام تجارت با یک شرکت خارجی، وکیل بین المللی بایستی دقیقاً مشخص نماید که طرفین از کدام ارز برای پرداخت استفاده می کنند. اگر طرفین بخواهند پرداخت را به دلار آمریکا و یا ریال ایران انجام دهند یا دریافت کنند، در این قرارداد باید قید شود که تمام مبالغ بدهی باید به دلار آمریکا و یا ریال ایران پرداخت شود. از آنجایی که بسیاری از کشورها ارزهای خود را دلار می نامند (به عنوان مثال استرالیا، باهاما، کانادا، جزایر کیمن، هنگ کنگ، نیوزیلند، تایوان و غیره)، وکیل بین المللی در زمان تنظیم قرارداد بیع بین المللی باید مشخص کنند که قصد دارند از چه دلاری برای ارز استفاده کنند (به عنوان مثال، “U.S. دلار» یا «دلار آمریکا») به جای بیان صرف «دلار»

مالکیت معنوی

بحث جامع حقوق مالکیت معنوی بین المللی خارج از محدوده این چک لیست تنظیم قرارداد بین المللی است. با این وجود، اگر طرفین مایل به انتقال یا ممانعت از انتقال حقوق مالکیت معنوی تحت قرارداد باشند، قرارداد باید شامل مقرراتی باشد که حقوق مالکیت معنوی طرفین، از جمله اعطای هر گونه مجوز (به عنوان مثال، انحصاری یا غیر انحصاری) و مالکیت حقوق مالکیت معنوی توسعه یافته در رابطه با قرارداد (به عنوان مثال، آثار برای اجاره، مالکیت معنوی ایجاد شده از قرارداد طرفین، و غیره) را محفوظ دارد.

حقوق حسابرسی

اگر پرداخت وجه در قرارداد بین المللی طبق قرارداد مشروط به دستیابی به پیشرفت و یا عطف به اقدام خاص باشد، در این صورت قرارداد باید شامل مقرراتی باشد که الزامات نگهداری سوابق و گزارش را بر طرف دریافت کننده پرداخت تحمیل می کند و آن طرف را تحت بازرسی های دوره ای توسط طرف پرداخت کننده قرار می دهد. چنین مقرراتی معمولاً به این موضوع می پردازد که کدام طرف هزینه حسابرسی را پرداخت می کند (خواه مغایرتی از طریق حسابرسی پیدا شود یا نه)، آیا حسابرسان شخص ثالث باید حسابرسی را انجام دهند (یا اینکه یک طرف ممکن است خود حسابرسی را انجام دهد). حسابرسی، دفعات ممیزی، دوره زمانی پس از انقضا یا خاتمه قرارداد که حقوق حسابرسی ممکن است اعمال شود و غیره. در زمینه تجارت بین المللی، سوابق مالی ممکن است به زبانی غیر از انگلیسی باشد و ممکن است نیاز به همکاری طرف مورد ممیزی یا کمک مترجمان. اسناد، داده‌ها و افراد با دانش دست اول از معاملات ممکن است به صورت فیزیکی در خارج از کشور قرار داشته باشند، بنابراین چنین ممیزی احتمالاً پرهزینه‌تر و زمان‌ برتر از حسابرسی یک شرکت داخلی مشابه خواهد بود.

شرط محرمانه

محرمانه بودن قراردادهای تجاری بین‌المللی معمولاً شامل یک شرط محرمانه (که به عنوان شرط عدم افشا نیز گفته می‌شود) است که توانایی طرفین را برای افشای اطلاعات محرمانه به اشخاص ثالث ممنوع یا محدود می‌کند که بایستی وکیل بین المللی در قرارداد های بین المللی این مهم را رعایت کند. اطلاعات محرمانه می تواند شامل خود قرارداد، اسناد و ارتباطات مربوط به قرارداد و سایر اطلاعات اختصاصی تعیین شده توسط طرفین باشد. وظیفه محرمانه بودن اغلب پس از فسخ یا انقضای قرارداد برای چند سال مشخص (در برخی موارد، به طور نامحدود) باقی می ماند. از آنجایی که اجرای مقررات محرمانگی در برابر یک شرکت خارجی ممکن است دشوار و پرهزینه باشد، رویه ترجیحی باید محدود کردن مقدار اطلاعات حساس به اشتراک گذاشته شده، محدود کردن مخاطبان مجاز برای دریافت چنین اطلاعاتی و رمزگذاری داده های الکترونیکی در صورت امکان باشد

مدت

خواه قرارداد یک رویداد یکباره باشد و یا قرارداد تجاری بین المللی قراردادی باشد که مشروط به تمدید سالانه است، یا قراردادی در حال انجام که اجرای آن سال ها طول می کشد، وکیل بین المللی باید به صراحت مدت مورد نظر قرارداد را بیان کنند. در صورتی که مدت قرارداد مشخص نشده باشد و یکی از طرفین بخواهد قرارداد را سالها بعد فسخ کند، ممکن است اختلاف در این مورد پیش بیاید که طرف مقابل چقدر باید به طرف مقابل برای فسخ قرارداد بدهد.

خاتمه دادن و فسخ قرارداد

خلیل آسایش وکیل بین المللی و وکیل ایرانی در دبی امارات به عنوان وکیل یکی از طرفین باید مشخص می کند که آیا علتی برای فسخ قرارداد ضروری است یا اینکه ممکن است قرارداد بدون علت فسخ شود. اگر علتی برای فسخ قرارداد لازم باشد، در این صورت قرارداد باید به وضوح هر یک از عواملی را که باید رعایت شود تا طرفین قرارداد را فسخ کند، توضیح دهد. فسخ انواع خاصی از قراردادها با شرکت های خارجی (به عنوان مثال، قراردادهای توزیع انحصاری) می تواند بسیار دشوار باشد و ممکن است برای پایان دادن به چنین روابطی به پرداخت های فسخ زیادی نیاز باشد (حتی اگر چنین پرداخت های فسخ در قرارداد پیش بینی نشده باشد).

بیشتر بخوانید: فسخ کردن قراردادهای تجاری در کشور امارات

قانون حاکم

قانون حاکم (یا “انتخاب قانون”) بر یک قرارداد مجموعه قانونی است که بر تفسیر و اجرای قرارداد حاکم است. یک شرکت معمولاً ترجیح می دهد که قوانین حوزه قضایی خود بر قرارداد با یک شرکت خارجی حاکم باشد زیرا آنها با قوانین خود بیشتر آشنا هستند. برای مثال، یک شرکت اماراتی ممکن است ترجیح دهد که قانون کشور امارت بر قراردادش با یک شرکت فرانسوی حاکم باشد. ممکن است شرکت فرانسوی ترجیح دهد که قانون فرانسه بر قراردادش با شرکت ایرانی حاکم باشد. اگر طرفین نتوانند در مورد اینکه آیا قانون فلوریدا یا قانون فرانسه باید بر قرارداد حاکم باشد، توافق کنند، ممکن است قوانین یک حوزه قضایی “بی طرف” را برای حاکمیت قرارداد انتخاب کنند. نمونه‌هایی از حوزه‌های قضایی «خنثی» شامل نیویورک، انگلستان، سوئیس، سنگاپور و غیره است. پس از انتخاب قانون حاکم، ملاحظات دیگر این است که در صورت وجود قرارداد، از کنوانسیون قراردادهای سازمان ملل متحد برای فروش بین‌المللی کالا انصراف دهید یا خیر.

حل اختلاف

قراردادهای بین‌المللی اغلب از طرفین می‌خواهد که در ابتدا سعی کنند اختلافات خود را بدون رسیدگی به دعوی یا داوری حل کنند. قرارداد باید یک چارچوب زمانی برای مدیریت ارشد مشخص از هر دو طرف تعیین کند تا مسائلی را که زیردستان قادر به حل آنها نبودند حل و فصل کنند. اگر اختلافات در بازه زمانی تعیین شده حل و فصل نشود، طرفین می توانند به دعوا یا داوری متوسل شوند. طرفین قراردادهای تجاری بین المللی معمولاً به دو دلیل نیاز به حل و فصل اختلافات به جای دعوا با داوری دارند. اولاً، روند داوری محرمانه است و بخشی از سوابق عمومی نیست. دوم، کنوانسیون شناسایی و اجرای رای و حکم داوری خارجی (همچنین به عنوان کنوانسیون نیویورک شناخته می‌شود) فرآیندی پیچیده ای را برای اجرای رای داوری خارجی در کشورهای عضو ارائه می‌کند، بنابراین طرفین باید دادگاه مورد نظر (ICC، ICDR، UNCITRAL، و غیره)، قوانین خاص (به عنوان مثال، سال، ویرایش یا نسخه قوانین) را تعیین کنند. تعداد داوران و زبان داوری که اعمال خواهد شد. اکثر این دادگاه ها شروط داوری مدلی را برای درج در قراردادهای تجاری بین المللی ارائه می کنند (بند مدل ICC، بند مدل ICDR، بند مدل UNCITRAL).

محل حل اختلاف

علاوه بر قانون حاکم بر قرارداد و روش حل اختلاف، وکیل بین المللی و وکیل ایرانی در دبی امارات بایستی محل حل اختلاف در قرارداد بگنجاند. اگر طرفین در مورد اختلافات داوری کنند، شهر محل رسیدگی داوری نیز باید در قرارداد مشخص شود. در مقابل، اگر طرفین ترجیح دهند که دعاوی خود را در دادگاه های یک  مطرح کنند،

از آنجایی که چک لیست فوق به تمام موضوعاتی که باید در یک قرارداد تجاری بین المللی پرداخته شود نمی پردازد و هر قرارداد تجاری بین المللی مسائل منحصر به فردی را ایجاد می کند، هر شرکت یا شخصی که قصد انعقاد یک قرارداد تجاری بین المللی را دارد باید از خدمات یک وکیل بین المللی با تجربه استفاده کند. در حقوق تجارت بین‌الملل مانند وکلای بازرگانی بین‌المللی در گلدمن، موناگان، تاکار و بتین، پی.ای.

جمع بندی

برای موفقیت در روابط تجاری بین‌المللی، توجه به تفاوت‌های زبان، فرهنگ و سیستم‌های حقوقی بسیار حائز اهمیت است. تنظیم قرارداد تجاری بین المللی که موارد خاص تجارت بین‌المللی را پوشش دهد، ضروری است. مواردی همچون بررسی دقیق وضعیت شرکت خارجی، تعیین وظایف و مسئولیت‌های طرفین، محدوده جغرافیایی، زبان قرارداد، نحوه پرداخت، حقوق مالکیت معنوی و محرمانگی باید در قراردادهای بین‌المللی مدنظر قرار گیرند. همچنین، انتخاب قانون حاکم، روش حل اختلاف و محل حل اختلاف از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. استفاده از خدمات وکیل بین‌المللی با تجربه در تنظیم این قراردادها می‌تواند به کاهش ریسک‌ها و تضمین اجرای موفقیت‌آمیز قرارداد کمک کند.

نویسنده: خلیل آسایش وکیل بین المللی/ وکیل ایرانی در دبی و امارات

هرگونه کپی برداری از متن  پیگرد قانونی دارد

 

سوالات متداول

• چرا باید از وکیل بین‌المللی برای تنظیم قرارداد تجاری بین المللی استفاده کرد؟
  وکیل بین‌المللی با تجربه می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا قراردادهای بین‌المللی خود را به درستی تنظیم کنند، به ویژه در زمینه‌های پیچیده‌ای چون تفاوت‌های قانونی، فرهنگی و زبانی.

• چه اطلاعاتی باید در قرارداد تجاری بین‌المللی ذکر شود؟
  قرارداد باید شامل جزئیاتی مانند بررسی وضعیت شرکت، وظایف و مسئولیت‌ها، محدوده جغرافیایی، زبان قرارداد، واحد پول، حقوق مالکیت معنوی، و نحوه حل اختلاف باشد.
• چگونه می‌توان از سوء تفاهم‌های قراردادی جلوگیری کرد؟
  با مشخص کردن دقیق وظایف هر طرف و تعیین قوانین حاکم بر قرارداد، به ویژه در زمینه حمل و نقل و هزینه‌ها، می‌توان از سوء تفاهم‌های احتمالی جلوگیری کرد.
• آیا باید زبان خاصی برای قرارداد تجاری بین‌المللی انتخاب شود؟
  بله، باید زبان اصلی قرارداد مشخص شود و در صورت استفاده از قرارداد دو زبانه، باید تعیین شود که کدام زبان نسخه اصلی است.
• چگونه باید واحد پول در قرارداد بین‌المللی مشخص شود؟
  واحد پول باید به وضوح در قرارداد تعیین شود و مشخص شود که آیا از دلار آمریکا، ریال ایران یا واحد پول دیگری استفاده می‌شود.
• محرمانگی در قراردادهای تجاری بین‌المللی چگونه تضمین می‌شود؟
  با درج شرط محرمانگی در قرارداد که افشای اطلاعات به اشخاص ثالث را محدود می‌کند و تعیین مدت زمان حفظ محرمانگی پس از انقضای قرارداد.
• چگونه می‌توان اختلافات قراردادی را حل کرد؟
  قرارداد باید روش حل اختلاف، مانند داوری یا دادگاه، و همچنین محل و قوانین حاکم بر حل اختلاف را مشخص کند.
• چه مواردی باید در مورد حقوق مالکیت معنوی در قرارداد بین‌المللی در نظر گرفته شود؟
  باید شامل مقرراتی درباره انتقال یا حفظ حقوق مالکیت معنوی، اعطای مجوزها و مالکیت حقوق توسعه یافته در رابطه با قرارداد باشد.
• چرا باید مدت زمان قرارداد به طور دقیق مشخص شود؟
  برای جلوگیری از مشکلات در صورت فسخ قرارداد و تعیین نحوه ادامه یا خاتمه قرارداد در آینده.

• چگونه می‌توان اطمینان حاصل کرد که طرفین قرارداد قدرت قانونی برای امضا دارند؟
  با بررسی وضعیت قانونی شرکت و نمایندگان آن، و اطمینان از این که نماینده منتخب دارای اختیارات قانونی لازم است.